کوه اورست ؛ ارتفاع، تاریخچه، اهمیت و هر چه باید درباره این قله بدانید

کوه اورست را به عنوان بلندترین قله روی کره زمین و بام سیاره آبی می‌شناسند. در این مطلب با حقایقی نظیر ارتفاع، تاریخچه و چگونگی صعود و سفر به اورست آشنا خواهیم شد.

نام‌های مختلفی برای این قله بسیار بلند وجود دارد؛ در زبان نپالی، تبتی و چینی اسم آن به ترتیب ساگارماتا، چومولونگما و ژومولانگما است. دلیل اهمیت Everest شناخته شدن آن به عنوان بلندترین نقطه دنیا است. البته معیار اندازه‌گیری ارتفاع کوه‌ها از سطح دریا است. با این احتساب، کوه اورست 8848 متر طول دارد! اورست بخشی از رشته کوه‌های هیمالیا بوده و محل قرارگیری آن، مرز ساگارماتای نپال و تبت در چین است.

تور استانبول

تا سال 1856 میلادی اورست با نام قله پانزده شناخته می‌شد. تا آن زمان ارتفاع دقیق قله نام برده مشخص نبود، اما طی پروژه نقشه‌برداری مثلثاتی بزرگ کشور هند، مهندسان توانستند ارتفاع آن به اندازه 8840 متر را ثبت کنند. 9 سال بعد انجمن سلطنتی جغرافیا کشور انگلستان نام Everest را برای کوه برگزید. جرج اورست (George Everest) به عنوان یک نقشه‌بردار و جغرافی‌دان اهل ولز الهام‌بخش این نام بود. وی بین سال‌های 1830 الی 1843 به عنوان سر نقشه‌بردار سرتاسر کشور هند فعالیت می‌کرد. البته این جغرافی‌دان حاذق، مایل به قرارگیری نامش روش کوه اورست کنونی نبود، اما در هر صورت به خاطر عدم امکان دسترسی افراد بیگانه به تبت و نپال یک نام محلی برای قله انتخاب نشد. البته نام چامولونگما تا چند قرن بین تبتی‌ها و نپالی‌ها متداول بود و قله اورست را با این نام خطاب می‌کردند.

صعود به قله اورست یکی از ماجراجویانه‌ترین اعمالی است که می‌توانید در طول عمر خود انجام بدهید. البته هر کسی از عهده این کار بر نمی‌آید. صعود به بام دنیا مستلزم داشتن آمادگی جسمانی بسیار بالایی است، در غیر این صورت در طول مسیر برای خود و دیگر اعضای تیم کوهنوردی همراهتان دردسر ایجاد خواهد شد! اگرچه تا امروز افراد و گروه‌های متعددی از سراسر دنیا موفق به فتح کوه اورست شده و دیگر رسیدن به نوک آن همانند اولیه سال‌های کشف، گنگ و پیچیده نیست، اما هنوز احتمال مرگ حین صعود وجود دارد.

تور باکو

ارتفاع کوه اورست

همانطور که گفتیم حین پروژه نقشه‌برداری مثلثاتی بزرگ کشور هند ارتفاع  بام دنیا 8840 متر اعلام شد، اما اکنون فاصله آن از سطح دریا را 8848 متر می‌دانند. هنوز اختلاف‌هایی بر سر ارتفاع دقیق این کوه وجود دارد، هر چند میزان آن‌ها جزئی بوده و تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.

در سال 2005 سازمان ملی نقشه برداری کشور چین مدعی شد بعد از چند ماه اندازه‌گیری و محاسبه موفق به اندازه‌گیری دقیق کوه اورست شده است. این سازمان، ارتفاع قله مورد بحث را 8844.43 متر اعلام کرد. به ادعای سازمان ملی نقشه برداری چین، این دقیق‌ترین مقداری است که تا آن روز از ارتفاع بام دنیا به ثبت رسید. بعد از سال‌ها اختلاف درباره ارتفاع بلندترین نقطه روی کره زمین بین چین و نپال، آن‌ها در نهایت به صورت توافقی عدد 8848 متر را اعلام کردند.

گفتنی است محاسبه طبق بلندترین نقطه صخره و بدون در نظر گرفتن ارتفاع برف و یخ روی آن صورت گرفت. از طرفی سازمان نقشه برداری چین، در طول پروژه، موفق به اندازه‌گیری توده‌ای از یخ و برف به عمق سه متر شد که با اضافه کردن آن به عدد اعلام شده توسط آن‌ها، همان مقدار 8848 متر حاصل خواهد شد. در زمان‌های مختلف ضخامت این توده تغییر می‌کند، در نتیجه هیچوقت نمی‌توان عدد ثابت و مشخصی را برای قله اورست اعلام کرد. البته در هر صورت، تفاوت بین 3 الی 4 متر است که در 8848 متر واقعا اهمیتی ندارد! با جستجوی ارتفاع این کوه بلند در گوگل (Mount Everest Height) همین عدد 8848 را دریافت خواهید کرد.

با در نظر گرفتن ارتفاع از سطح آب‌های آزاد اورست بلندترین قله دنیا است، اما با لحاظ کردن فاکتورهای دیگر در اندازه‌گیری، تعدادی کوه مدعی دیگر نیز پیدا می‌شوند. به عنوان مهمترین رقیب Everest باید به کوه مانو کیا در هاوایی اشاره کرد که با در نظر گرفتن ارتفاع آن از پایه، در مجموع 10200 متر طول دارد! البته نزدیک به 6000 متر آن زیر سطح دریا قرار گرفته و فقط 4205 مترش از سطح دریا بالاتر است.

یک فاکتور دیگر محل سر بیرون آوردن قله محسوب می‌شود. شعاع کره زمین در استوا بیشینه بوده و از بقیه نقاط بیشتر است. آتشفشان چیمبورازو در اکوادور تنها یک درجه با استوا فاصله داشته و بسیار به آن نزدیک است. برای مقایسه، فاصله کوه اورست تا کمربند میانی کره زمین 28 درجه است. در نتیجه قله چیمبورازو از مرکز زمین  6384 کیلومتر فاصله دارد، اما این مقدار برای اورست 6382 کیلومتر است. البته اختلاف در اینجا نیز جزئی بوده و فقط 2 کیلومتر است.

صعود به قله اورست

دو مسیر اصلی به منظور صعود به نوک کوه برای کوهنوردان در نظر گرفته شده است. یکی از این مسیرها در دامنه جنوبی، در نپال، واقع شده و دیگری در دامنه شمالی، در تبت، قرار دارد. البته مسیرهای فرعی متعددی نیز وجود دارند، اما کوهنوردان کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنند. از بین دو مورد اصلی نیز مسیر شروع شده از دامنه جنوبی آسانتر بوده و اغلب ترددها برای صعود از آن صورت می‌گیرند. گفتنی است اولین صعود موفق به کوه اورست توسط ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای در سال 1953 نیز از همین مسیر بود. از بین 15 مسیری که تا سال 1996 به منظور صعود به نوک قله شناخته می‌شد، دامنه جنوبی در نپال اولین بود.

ماه می (اردیبهشت - خرداد) و قبل فرا رسیدن تابستان، برای جلوگیری از برخورد به بادهای موسمی، بهترین زمان برای صعود به بام دنیا است. اگر کوهنوردان با بادهای شدید موسمی برخورد کنند، صعودشان به شدت سخت شده و ریسک بروز مشکل افزایش پیدا خواهد کرد.

حقایقی جالب درباره کوه اورست

در ادامه قصد داریم یک سری حقایق درباره این کوه را بررسی کنیم. با اطلاع از آن‌ها تمایلتان به منظور برنامه‌ریزی برای افزایش آمادگی جسمانی و صعود به نوک قله افزایش پیدا کرده یا به طور کامل قید این ایده را خواهید زد!

عنکبوت‌های هیمالیایی

اوفریس اومنیسوپرستس نام علمی این جانور بوده و نزد عموم با عنوان عنکبوت پرشی هیمالیا شناخته می‌شود. احتمالا از شنیدن این نام به وحشت افتاده و در طول مسیر صعود، توهم پرش یکی از آن‌ها به جانتان را خواهید داشت! عنکبوت‌ هیمالیایی که در گوشه سنگ‌ها و درز صخره‌های اورست زندگی می‌کند، جزو تعداد انگشت شمار جانوران قادر به زندگی در چنین ارتفاع‌هایی محسوب می‌شود.

آن‌ها می‌توانند حشرات قادر به پرواز در ارتفاع‌های بالای کوه‌های هیمالیا را بخورند. طبق تجربه کوهنوردان، آن‌ها را بیشتر در ارتفاع حدود 6700 متری پیدا خواهید کرد. البته در سال 1924 یک گروه کوهنوردی انگلستانی در طول مسیر صعود خود به نوک کوه اورست یک نوع ملخ مشاهده کرد. نمونه‌ای از این ملخ در موزه طبیعی انگلستان نگه داشته می‌شود.

رکوردار صعود به قله اورست

اپا شرپا یک کوهنورد اهل نپال بوده و حدود 21 مرتبه موفق به رسیدن به بام دنیا شده است! این در حالی است که بسیاری از کوهنوردان توانایی حتی یک بار صعود به قله اورست را نیز در خود نمی‌بینند! او نخستین مرتبه در ماه می 1990، بعد از سه مرتبه شکست خوردن قبل از آن، برای اولین مرتبه موفق به فتح قله شد. اپا شرپا با هدف پی بردن به رازهایی سر بیرون نیاورده درباره بلندترین نقطه دنیا، تصمیم گرفت هر سال یک مرتبه قله را فتح کند. او تا سال 2011 در مجموع 21 مرتبه به نوک قله رسید.

او طی 21 سال اخیر شاهد تغییرات مهمی در قله اورست بوده و از آن‌ها ابراز نگرانی کرده است. مهمترین نگرانی این کوهنوردی نپالی، گرم شدن کره زمین است، به طوری که در کنار بی‌شمار عواقب برای مردم ساکن سراسر کره زمین، صعود به کوه اورست را نیز دشوارتر کرده و از طرفی افراد ساکن در دامنه کوه همچون خود او را با خطر سیل رو به رو خواهد کرد.

قدمت 450 میلیون ساله

قدمت رشته کوه هیمالیا 60 میلیون سال تخمین زده می‌شود، هر چند 450 میلیون سال پیش، زمانی که سنگ‌آهک قسمتی از لایه‌های رسوبی بود، اورست به عنوان بلندترین قله این رشته کوه زیر آب قرار داشت. همین موضوع سبب شده تاریخ شناسان طی چند سال اخیر، فسیل مربوط به جانوران آبزی را در قله اورست پیدا کنند! محققان برای نخستین مرتبه در سال 1924 به این حقیقت پی بردند.

هزینه بالای صعود به کوه اورست

هر سال افراد بیشتری به صعود به بام کره زمین تمایل پیدا می‌کنند، به طوری که در برخی زمان‌ها برای ثبت نام، باید چندین ساعت در صف انتظار بنشینید! البته همه از پس هزینه‌های این سفر ماجراجویانه برنمی‌آیند. هزینه صعود به قله اورست 45 هزار دلار به بالا است. به همین دلیل علاوه بر سخت‌ترین، جزو گران‌ترین تفریح‌ها و چالش‌ها نیز محسوب می‌شود.

کوه اورست مملو از جنازه و زباله است

افزایش تعداد افراد صعودکننده به قله سبب شده آلودگی‌های محیطی نیز در پی بی‌توجهی آن‌ها به طبیعت افزایش پیدا کند. یک ارزیابی کلی نشان داد چیزی حدود 50 تن زباله در کوه اورست رها شده و سال به سال به این میزان افزوده می‌شود! در مسیر با کپسول‌های اکسیژن متعددی رو به رو خواهید شد که بعد از تمام شدن محتویاتشان، توسط کوهنوردان همینطور رها شده‌اند. البته آن‌ها بخش خوب ماجرا هستند.

مسیر رسیدن به بلندترین نقطه دنیا پر از جنازه افرادی است که به هدفشان نرسیده و حتی جانشان را در راه صعود به کوه اورست از دست داده‌اند. متاسفانه به خاطر پیچیده بودن مسیر امکان انتقال اجساد وجود نداشته و همینطور در کوه رها شده‌اند.

قله اورست هنوز در حال رشد است

در سال 1994 مشخص شد بلندترین کوه دنیا هر سال 4 میلی‌متر رشد می‌کند. حرکت دائمی صفحه‌های زمین دلیل این افزایش است. در نتیجه چند قرن دیگر ارتفاع اورست به اندازه قابل ملاحظه‌ای در مقایسه با الان بیشتر خواهد بود.

منبع: britannica