باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو را بیشتر بشناشید

باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو شامل 9 باغ می باشد که در نقاط مختلف کشور ایران واقع شده اند. که هر کدام از این باغ های ایرانی نشانی بر تنوع آب و هوایی و سبک های خاص خود می باشد .

باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو

میراث فرهنگی موجود در ایران که در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت شده است شامل جاذبه های فراوان مادی و معنوی می باشد که شامل آثار تاریخی ، آداب و رسوم نقاط مختلف کشورمان ، سبک های خاصی از معماری مربوط به دوره های مختلف ، موسقی و حتی ارزشهای اخلاقی و معنوی است . در این میان یکی از مواردی که به عنوان میراث فرهنگی ملموس ایران به ثبت رسیده است شامل 9 باغ ایرانی می باشد که به عنوان باغ ایرانی در یونسکو به ثبت رسیده استثبت گردیده است . این مجموع باغ ایرانی شامل نه باغ با نام های باغ ارم ، باغ پاسارگاد ، باغ فین کاشان، باغ عباس آباد ، باغ چهل ستون ، باغ شازده ، باغ دولت آباد ، باغ پهلوانپور و باغ اکبریه می باشد . که هر کدام در بخشی از ایران با مناطقی خاص و اب و هوایی ویژه واقع شده اند و می توان گفت هر کدام بنا به اصولی خاص تکامل یافته و ریشه در دوران پادشاهی کورش بزرگ دارد که مربوط به قرن شش پیش از میلاد می باشد . باغ ایرانی ثبت شده در یونسکو همواره دارای چهار بخش اساسی می باشد . در ابتدا باید گفت که در تمامی باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو ، آب چه از نظر آبیاری و چه از نظر تزیینی نقش مهمی را به خود اختصاص داده است .به علاوه باغ های ایرانی تداعی کننده بهشت هستند و چهار عنصر آسمان ، زمین ، آب و گیاه که نماد آیین زرتشت است در تمامی باغ های ایرانی وجود دارد . سوم این که از قرن ششم قبل از میلاد به بعد این باغ ها با قدمت های مختلف به دوره های مختلفی از تاریخ باز میگردند . چهارمین بخش مربوط به این باغ ها ساختمان ها ، خانه های خاص و به علاوه سیستم آبیاری پیچیده ان ها به طور ویژه ای این باغ های ایرانی را برجسته ساخته است و می توان گفت فوق العاده و حیرت بر انگیز است . خاص بودن باغ های ایرانی باعث شده است که در برخی کشور ها چون هند و یا اسپانیا از این سبک الگو گرفته و در تاسیس باغ های خود از این باغ ها بهره بگیرند. در ادامه به بررسی باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو خواهیم پرداخت :

تور استانبول

باغ چهل ستون اصفهان :

باغ چهل ستون اصفهان از جمله باغ های برجسته باغ ایرانی ثبت شده در یونسکو می باشد که مابین دو فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان و چهار باغ واقع شده است و موجب منحصر به فرد شدن بیشتر آن شده است . این باغ دارای سه محور شرقی _ غربی است که شکل مربعی این باغ باعث شده که آرایش آن به گونه ای باشد که اصلی ترین محور آن از وسط باغ عبور کند . کوشک موجود در باغ در یک سوم غربی ان قرار دارد . باید بدانید کوشک واقع در باغ چهل ستون اصفهان به یکباره واقع نشده است و شروع ان به احتمال زیاد به دوره صفویه باز می گردد . بخش هایی از آن را می توان تالار آینه و ایوان ستون دار در نظر گرفت . از دیگر عناصر این باغ استخر و آبنمای آن می باشد . چهل ستون بودن آن دلیل بر داشتن 40 ستون نمیباشد در واقع این باغ دارای 20 ستون است که بخاطر انعکاس این 20 ستون در اب و نمایی به صورت 40 ستون از باغ می باشد .  مساحت این باغ  67000 متر مربع می باشد که در زمان شاه عباس اول احداث گردیده است .

تور باکو

باغ فین کاشان :

باغ فین کاشان که شهرتی به نام باغ کهن نیز دارد از جمله دیگر باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو می باشد که مساحت آن حدود 23 هزار متر مربع بوده و  قدمت ان را به فاصله زمانی قرن چهارم تا دهم هجری نسبت می دهند . گفته شده است که شاه اسماعیل اول ، بنیان گذار سلسله صفوی تاج گذاری خود را در این باغ انجام داده است که مربوط به سال 909 هجری قمری می باشد . در دو منتهای باغ فین کاشان دو مرکز مهم عمارت کتابخانه امیر کبیر و موزه ملی کاشان را داراست . گفتنیست باغ فین کاشان علاوه بر دو گذرگاه اصلی خود دارای گذرگاه های فرعی دیگری می باشد که موجب منحصر به فرد شدن ان شده است و جنوب باغ را به شمال ان وصل می کند که از عمارت شتر گلوی فتح علی شاهی در بخش جنوبی باغ آغاز می شود . یکی از بخش های مهم باغ فین کاشان حمام فین می باشد . مکانی که ناصرالدین شاه در سال 1852 میلادی صدر اعظم خود یعنی امیرکبیر را در این حمام به قتل رسانید .

باغ ارم شیراز :

باغ ارم که یکی از باغ های بسیار زیبا در شهر شیراز به شمار می آید و ان را با نام باغ گیاه شناسی نیز می شناسند جز دیگر باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو می باشد که به دوران سلجوقیان باز می گردد . کوشک واقع در باغ ارم باعث شده است تا معماری شیرازی را به زیبایی به رخ بکشد که دارای تزیینات و معماری ویژه ای می باشد . شاید بتوان اصلی ترین شاخصه بنای کوشک ان را تزیینات هلالی آن دانست که شاخصی از باغ ارم به حساب می آید . عمارت موجود در باغ ارم مربوط به زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می باشد . قرارگیری درختان سرو آن با هندسی خاص میتواند بر زیبایی این باغ بیفزاید .

باغ عباس آباد مازندران :

باع عباس اباد که خود شامل شش باغ با نام های باغ چشمه یا حوض خانه، باغ چهل ستون یا دیوان خانه ، باغ خلوت ، باغ صاحب الزمان، باغ شمال و باغ زیتون می باشد از جمله باغ ثبت شده در یونسکو به عنوان باغ ایرانی می باشد . در واقع این باغ ها در شهر اشرف البلاد زمان شاه عباس اول در سال 1021 هجری قمری تاسیس شد که در سواحل دریای خزر و رشته کوه البرز قرار داشت . شهری که از تعدادی باغ و قصر تشکیل شده بود . این باغ نسبت به باغ های دیگر دوران صفویه ویزگی خاصی دارد . با توجه به قرار گیری این باغ ها بر دامنه رشته کوه و انطباق این باغ ها با یکدیگر موجب منحصر به فرد شدن ان گردیده است .

باغ دولت اباد یزد :

از جمله باغ های اصیل و بدیع ترین طرح باغ ایرانی مربوط به باغ دولت آباد یزد می باشد که جز باغ های ایرانی در یونسکو ثبت شده است . اصلی ترین عمارت باغ مربوط به عمارت هشتی نام دارد که در انتهای باغ واقع شده است . گفتنیست کوشک اصلی باغ دولت آباد همین عمارت هشتی میباشد که با داشتن بادگیر های مرتفع شهرت خاصی را به خود اختصاص داده است . این باغ به دستور والی یزد ، یعنی محمد تقی خان بافقی ساخته شد که محل پذیرای دولت مردان و حاکم یزد در این باغ بوده است .

باغ شازده کرمان :

باغ شازده ماهان کرمان ، که در نزدیکی زیارتگاه نعمت الله ولی تاسیس شد که در دو کیلومتری شهر ماهان واقع شده است این باغ از جمله باغ های ایرانی ثبت شده در در یونسکو میباشد که مساحتی حدود 3/5 هکتار داشته و در زمان  قاجاریه تاسیس شده است . نمایش افسونگونه آب در سطح های افقی و عمودی در آبشار های مکرر به تبعیت از شیب زمین ، یکی از مشخصات بارز باغ شازده ماهان کرمان می باشد که ارائه یکی از زیبا ترین صحنه های پرطراوت و پر شکوه باغ تخت ایرانی را میسر می سازد . بی شک معماری و اب های به کار رفته در زیبایی این باغ می تواند این باغ را به عنوان زیبا ترین باغ های ایرانی به حساب آورد.

باغ پاسارگاد شیراز :

باغ پاسارگاد شیراز یکی از باغ های ثبت شده در یونسکو می باشد . باغ پاسارگاد شیراز در حال حاضر  به شدت تخریب شده اما این باغ به دست کورش کبیر درست شده بود و او خود دستور نوع ساخت این باغ و کاشت درختان ان را داده بود. با توجه به تاریخ به نظر می آید که این باغ در بخش جلویی مجموعه وجود داشته به طوری که بر تمامی بخش ها می توانستند از طریق این باغ احاطه داشته باشند . این باغ نمادی از معماری ایرانی در زمان قبل از میلاد می باشد .

باغ پهلوانپور مهریز یزد:

باغ پهلوانپور مهریز یزد نیز از جمله باغ های ایرانی ثبت شده در باغ ایرانی یونسکو می باشد . این باغ به دلیل جریان داشتن اب درون ان که منشا ان چشمه حسن اباد است  باعث شده که از دیر باز به عنوان باغی خاص به شمار اید . درختان سرو در حاشیه اب باعث زیبا کردن باغ شده است . زمان تاسیس این باغ به دوران قاجار باز می گردد . از دیگر بخش های باغ کوشک با معماری خاص می باشد که نمایی از معماری ایرانی در زمان قاجار است .

باغ اکبریه بیرجند:

نهمین باغ ایرانی ثبت شده در باغ ایرانی یونسکو، باغ اکبر آباد بیرجند می باشد که همانطور که از نامش بر می آید در بیرجند خراسان جنوبی واقع شده است . این باغ نیز در زمان قاجار توسط شوک الملک تاسیس شد. عمارت زیبای داخل باغ در دو طبقه  نیز به نوعی معماری زمان قاجاریه را به زیبایی نشان می دهد.