قبرستان سفید چاه

در این مطلب، به معرفی گورستان اسرارآمیز سفید چاه و بررسی رازهای نهفته در آن، دلایل نپوسیدن اجساد، سنگ قبرهای منحصر به فرد و مشاهیر مدفون در آن می پردازیم.

در دل جنگل‌ های انبوه و سرسبز شمال ایران، روستای سفید چاه با طبیعتی بکر و چشم‌ نواز، گویی رازهای ناگفته‌ ای را در خود نهفته دارد. در قلب این روستا، گورستانی با قدمت 1200 ساله به نام "قبرستان سفید چاه" قرار گرفته است که به دلیل رمز و رازهای شگفت‌ انگیز و ویژگی‌ های منحصر به فردش، همواره مورد توجه و کنجکاوی مردم و گردشگران بوده است. با هر قدم که در این گورستان می‌ زنید، گویی در گذر زمان سفر می‌ کنید و با هجده قرن تاریخ و فرهنگ ایران زمین روبرو می‌ شوید. سنگ قبرهای کهن و منقوش، داستان زندگی انسان‌ هایی را روایت می‌ کنند که در اعصار گذشته در این سرزمین زندگی می‌ کرده‌ اند. در این مطلب از بیسان گشت، سفری به گورستان اسرارآمیز سفید چاه خواهیم داشت و به بررسی رازهای نهفته در آن، دلایل نپوسیدن اجساد، سنگ قبرهای منحصر به فرد و مشاهیر مدفون در آن خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید تا با هم به اکتشاف این مکان شگفت‌ انگیز و رمزآلود بپردازیم!

معرفی قبرستان سفید چاه

قبرستان سفید چاه (Sefid Chah Cemetery)، گورستانی اسرارآمیز و تاریخی در دل روستای سفید چاه در استان مازندران است. قدمت این قبرستان به حدود 1200 سال پیش، یعنی دوره تیموریان می‌ رسد و به عنوان یکی از نخستین گورستان‌ های مسلمانان در ایران شناخته می‌ شود. این مکان به دلیل خاک سفید رنگش که ناشی از وجود آهک فراوان است، شهرت دارد و به همین دلیل به "اسپه چاه" در زبان تبری نیز معروف می باشد. این اثر تاریخی در تاریخ 17 اسفند 1381 با شماره 7845 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قبرستان سفید چاه به دلیل قدمت طولانی، خاک اسرارآمیز، سنگ قبرهای منحصر به فرد و مشاهیر مدفون در آن، به عنوان یکی از جاذبه‌ های گردشگری مازندران شناخته می‌ شود. هر ساله گردشگران بسیاری از سراسر ایران برای دیدن این قبرستان اسرارآمیز و سنگ قبرهای تاریخی آن به روستای سفید چاه سفر می‌ کنند.

دلایل اسرار آمیز بودن قبرستان سفید چاه

خاک سفید رنگ: خاک این قبرستان به دلیل وجود آهک فراوان، خاصیت ضدعفونی‌ کننده دارد و از فاسد شدن اجساد به سرعت جلوگیری می‌ کند.

سنگ قبرهای منحصر به فرد: سنگ قبرهای این قبرستان با نقوش و حکاکی‌ های خاص، داستان زندگی فرد متوفی را روایت می‌ کنند.

مشاهیر مدفون در قبرستان: گورستان سفید چاه به دلیل قدمت و ویژگی‌ های خاص خود، محل دفن افراد مشهورِ بسیاری نیز بوده است. از جمله این افراد می‌ توان به ملک بادله، حاکم شمال، ابراهیم و منصور، فرزندان امام موسی بن جعفر(ع) و چندین تن از سادات مرعشی اشاره کرد.

افسانه‌ ها و داستان‌ های محلی: افسانه‌ ها و داستان‌ های محلی بسیاری در مورد این قبرستان وجود دارد که بر رمز و راز آن می‌ افزایند.

علاوه بر موارد ذکر شده، قبرستان سفیدچاه به دلیل موقعیت مکانی خود نیز، در گذشته به عنوان مکانی برای پناه گرفتن افراد تحت تعقیب و یاغیان بوده است.

سنگ قبرهای قبرستان سفید چاه

سنگ قبرهای قبرستان سفید چاه از نظر شکل و تزئینات منحصر به فرد هستند. دو نوع اصلی سنگ قبر در قبرستان سفید چاه وجود دارد:

سنگ قبرهای محرابی: این نوع سنگ قبر به شکل محراب است و از دو تا سه طاق نمای تو در تو با قوس های مازه دار تشکیل شده است. حواشی این سنگ قبرها با نقوش اسلیمی و هندسی و همچنین آیات قرآن و احادیث تزئین شده است. در قسمت وسط سنگ قبر، نام متوفی، تاریخ وفات و شغل او نوشته شده است.

سنگ قبرهای صندوقی: این نوع سنگ قبر به شکل صندوق است و دارای یک درب و یک پایه است. روی درب سنگ قبر، نقوش اسلیمی و هندسی و همچنین آیات قرآن و احادیث حکاکی شده است. در وسط درب سنگ قبر، نام متوفی، تاریخ وفات و شغل او نوشته شده است.

علاوه بر این دو نوع، سنگ قبرهای دیگری نیز در قبرستان سفید چاه وجود دارد که به شکل های مختلفی مانند کتاب، شمشیر و قندیل هستند. تزئینات سنگ قبرهای قبرستان سفید چاه از نظر نمادین و مذهبی نیز حائز اهمیت می باشند. نقوش اسلیمی و هندسی نماد زندگی و جاودانگی، و آیات قرآن و احادیث نیز نماد اعتقادات مذهبی متوفی هستند. سنگ قبرهای سفید چاه منبع مهمی برای مطالعه تاریخ، فرهنگ و هنر ایران بوده و اطلاعات زیادی در مورد زندگی و مرگ مردم در دوره های مختلف تاریخی به ما می دهند.

نقوش قبرهای قبرستان سفید چاه

نقوش قبرهای قبرستان سفیدچاه به دو دسته کلی تقسیم می‌ شوند:

نقوش تزئینی: این نقوش شامل نقوش اسلیمی، هندسی و ختایی هستند. نقوش اسلیمی و ختایی نماد زندگی و جاودانگی و نقوش هندسی نیز نماد نظم و آفرینش می باشند.

نقوش نمادین: این نقوش شامل تصاویری از ابزار و وسایل زندگی، حیوانات و گیاهان می باشد.هر کدام از این نقوش نماد معنی خاصی هستند. برای مثال، تصویر شمشیر نماد شجاعت و تصویر گوسفند نماد پاکی و صلح است.

برخی از نقوش رایج در قبرهای قبرستان سفید چاه عبارتند از:

• محراب: نماد قبله و ایمان به خدا
• درخت: نماد زندگی و جاودانگی
• گل: نماد زیبایی و لطافت
• ستاره: نماد امید و رستگاری
• حیوانات: نماد صفات و ویژگی‌ های مختلف

نقوش قبرهای قبرستان سفید چاه نیز اطلاعات زیادی در مورد زندگی و مرگ مردم در دوره های مختلف تاریخی به ما می دهند. این نقوش نشان می دهند که مردم در آن دوره به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته اند و برای تزیین قبور متوفیان خود از نقوش نمادین استفاده می کرده اند. علاوه بر این، نقوش قبرهای قبرستان سفید چاه از نظر هنری نیز بسیار ارزشمند بوده و نشان دهنده مهارت و خلاقیت هنرمندان آن دوره می باشند.

دلایل نپوسیدن اجساد در قبرستان سفید چاه

قبرستان سفیدچاه در استان مازندران، به دلیل قدمت طولانی، خاک سفید رنگ و سالم ماندن اجساد دفن شده در آن، به عنوان یک مکان اسرار آمیز شناخته می‌ شود. دلایل اصلی نپوسیدن اجساد در قبرستان سفید چاه:

خاک سفید رنگ: خاک این قبرستان به دلیل وجود آهک فراوان، خاصیت ضدعفونی‌ کننده دارد و از فاسد شدن اجساد به سرعت جلوگیری می‌ کند. به همین دلیل، اجساد دفن شده در این قبرستان پس از سال‌ ها، سالم باقی می‌ مانند و حتی گفته می‌ شود که لباس‌ هایشان نیز پوسیده نمی‌ شود.

شرایط آب و هوایی: آب و هوای منطقه ییلاقی سفید چاه، خنک و خشک است. این شرایط آب و هوایی به کند شدن فرآیند فساد اجساد کمک می‌ کند.

عمق دفن: اجساد در این قبرستان در عمق بیشتری نسبت به سایر قبرستان ها دفن می‌ شوند. عمق بیشتر، دمای پایین‌ تر و رطوبت کمتری را برای جسد فراهم می‌ کند که باعث حفظ آن می شود.

علاوه بر این موارد، برخی معتقدند که وجود امواج و انرژی‌ های خاص در این منطقه، به سالم ماندن اجساد کمک می‌ کند. لازم به ذکر است که سالم ماندن اجساد در قبرستان سفید چاه یک پدیده منحصر به فرد نیست و در برخی از نقاط دیگر جهان نیز مشاهده شده است.

قبرستان سفید چاه کجاست؟

گورستان سفید چاه در استان مازندران، شهرستان گلوگاه، بخش یانه سر و در روستای سفید چاه واقع شده است.

مسیر دسترسی: از طریق جاده هراز به سمت بهشهر حرکت کنید. بعد از بهشهر، به سمت گلوگاه و سپس به سمت روستای سفید چاه بروید. قبرستان سفیدچاه در ورودی روستای سفید چاه قرار دارد.

نزدیک ترین جاذبه های گردشگری:

• جنگل لفور
• سد گلستان
• آبشار شیرآباد
• قله شاه علمدار

بهترین زمان بازدید از قبرستان سفید چاه

بهترین زمان بازدید از قبرستان سفیدچاه در بهار و پاییز است. در این فصول هوا ملایم و دلپذیر است و می توانید به راحتی از گورستان دیدن کنید. در تابستان هوا می تواند بسیار گرم و مرطوب باشد و بازدید از گورستان را ناخوشایند کند و در زمستان به دلیل هوای سرد و برفی، دسترسی به گورستان دشوار می باشد. گورستان سفیدچاه در تمام ساعات روز باز است. با این حال، بهترین زمان بازدید در صبح زود یا عصر است زیرا هوا خنک تر می باشد.

نکاتی برای بازدید از قبرستان سفیدچاه:

• لباس مناسب و راحت بپوشید.
• از کفش مناسب استفاده کنید.
• به تاریخ و فرهنگ این مکان احترام بگذارید.
• از آسیب رساندن به سنگ قبرها خودداری کنید.
• از ریختن زباله در محوطه قبرستان خودداری کنید.

سخن آخر

قبرستان سفید چاه، مکانی با قدمت طولانی، خاک سفید رنگ و رازهای ناگفته، همواره مورد توجه و کنجکاوی مردم بوده است. سالم ماندن اجساد دفن شده در این قبرستان، سنگ قبرهای منحصر به فرد، مشاهیر مدفون در آن و افسانه‌ های محلی، همگی بر رمز و راز این مکان می‌ افزایند. امروزه گورستان سفید چاه به عنوان یک جاذبه گردشگری و تاریخی، پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران می باشد. بازدید از این قبرستان، فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران و همچنین مشاهده یک پدیده منحصر به فرد طبیعی است.