آرامگاه حمدالله مستوفی قزوین ، اثری به جا مانده از ایلخانیان
آرامگاه حمدالله مستوفی، یکی از بناهای تاریخی شهر قزوین مربوط به دوره ایلخانی است و چندین قرن قدمت دارد. این آرامگاه حدود 700 سال پیش ساخته شده است. شهر قزوین دارای بناهای قدیمی و تاریخی متعددی است و با مشاهده این بناها می توانید از رویدادهای مهم گذشته و سبک زندگی گذشتگان بیشتر آشنا شوید. آرامگاه حمدالله مستوفی، مقبره یک ادیب و جغرافی دان ایلخانی است. این آرامگاه چند متر پایین تر از سطح کنونی خیابان قرار دارد و دلیل آن تغییر سطح خیابان های قزوین در مرور زمان است. این بنا دارای تزئینات زیبای کاشیکاری و آجرهای قدیمی است. در مجله گردشگری بیسان گشت به معرفی آرامگاه حمدالله مستوفی و سایر جاذبه های شهر قزوین می پردازیم.
آرامگاه حمدالله مستوفی قزوین عکس از میثم ملکی
آرامگاه حمدالله مستوفی کجاست؟
این آرامگاه در محله پنبه ریسه در شرق میدانگاه میان امامزاده علی و آمنه خاتون شهر قزوین واقع شده است که به آن گنبد دراز نیز می‌گویند. برای بازدید از این آرامگاه ابتدا به چهارراه ولیعصر (عج) قزوین بروید، سپس همان مسیر را مستقیم به سمت بلوار آیت‌الله طالقانی ادامه داده و بعد در اولین خیابان سمت چپ ، مسیر را مستقیم به سمت جنوب ادامه بدهید تا به بلوار آیت الله کاشانی برسید. در سمت راست شما خیابان حمدالله مستوفی خواهد بود که با ادامه در این خیابان پس از چند متر به آرامگاه حمدالله مستوفی خواهید رسید.
از جمله سایر مکان های دیدنی اطراف آرامگاه می توان به کلیسای قدیمی کانتور، حسینیه امینی‌ها، خانه تاریخی اردشیر محصص، حمام بلور، خانه تاریخی میریان، آب‌انبار سردار کوچک که حداکثر تا 2 کیلومتری بنا واقع شده اند؛ اشاره کرد.
آرامگاه حمدالله مستوفی عکس از یعقوب امینی
حمدالله مستوفی کیست؟
خواجه حمدالله بن تاج الدین ابوبکر بن نصر مستوفی قزوینی متولد سال 680 ه.ق در قزوین است که با نام حمدالله مستوفی قزوینی شناخته می شود. او صاحب منصب، جغرافی دان، مورخ و شاعر ایرانی قرن هشتم و اواخر عهد ایلخانی بود. حمدالله از خاندان مستوفیان قزوین بود که یکی از قدیمی ترین قبایل قزوین بودند و مدت‌ها تصدی حکومت قزوین را برعهده داشتند. او تالیفات زیادی دارد اما برجسته‌ترین و آخرین اثر مستوفی نزهة القلوب است که عملاً تنها مرجع جغرافیا و اقدامات دوران ایلخانان به شمار می آید.
تاریخچه آرامگاه حمدالله مستوفی
همانطور که گفته شده قدمت این بنا به زمان ایلخانیان باز می‌گردد و حمدالله مستوفی یکی از افراد ادیب و بسیار مهم آن زمان بوده است. او یک جغرافیدان و همچنین شاعر بسیار بزرگ و نام آشنایی بود که در سال 680 تا ۷۵۰ قمری زندگی می کرد و شغل او دیوانی بود. حمدالله مستوفی یکی از متصدیان حکومت ایلخانیان در شهر قزوین بود که عنوان وی در دستگاه حکومتی "مستوفی" بوده است. او کارهای بسیار ارزشمندی در طول عمر خود انجام داد و نزد مردم شان و منزلت بالا و قابل توجهی داشت. به همین دلیل برای او آرامگاهی ساخته شد تا در طول تاریخ یاد ایشان گرامی نگاه داشته شود. آرامگاه حمدالله مستوفی در سال ۱۳۱۸ به عنوان یک اثر ملی با شماره ثبت ۳۳۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید .
نمایی از آرامگاه
معماری آرامگاه حمدالله مستوفی
این مقبره به سبک معماری ایرانی بنا شده است اطراف محوطه آرامگاه حمدالله مستوفی به مساحت 280 متر مربع، توسط حفاظ های آهنی محافظت می شود. زیربنای این آرامگاه تنها 40 متر است. با ورود به حیاط آرامگاه، برج گنبد مخروطی و فیروزه ای رنگ آن نظر شما را به خودش جلب می‌کند. پلان برج به صورت مربعی است که توسط ۴ فیل پوش، ۸ ضلعی شده و سرانجام با گنبد مخروطی پوشیده شده است. این گنبد، توسط کاشی های زیبا تزئین شده است. بخش پایینی گنبد نیز دارای آجرکاری زیبایی است و به لطف مرمتگران ماهر کشورمان همچنان استوار است. سردر آرامگاه جمله لااله الاالله الملک الحق المبین و محمد رسول‌الله الصادق البار الامین قرار گرفته است.
در مرمت این بنا سعی شده تا آجرکاری‌ها به سبک ایلخانیان باقی بماند و مقرنس‌های دورتادور پایین گنبد نیز حاصل مرمت و بازسازی متخصصان مرمت آثار باستانی کشورمان است. گفته می‌شود که این آرامگاه در سال 1310 صدمه دیده که توسط اهالی آنجا تا حدودی تعمیر می‌گردد. اما در نهایت کار اساسی مرمت آرامگاه حمدالله مستوفی در سال ۱۳۱۹ صورت می گیرد. در این آرامگاه کتیبه‌هایی قدیمی و به خط نستعلیق وجود دارد که بیانگر تاریخ و زندگی حمدالله مستوفی است. مقیره حمدالله مستوفی در داخل زیرزمین قرار گرفته است. فضای سرداب چهارضلعی است و حدود ۹ متر مساحت دارد. درگوشه شمالی بقعه دو اتاق و زیرزمین برای نگهبانان آرامگاه، همچنین حوض و آب انبار اساخته شده‌است.
مقبره حمدالله مستوفی
تزینات آرامگاه حمدالله مستوفی
همان طور که گفته شد سردر آرامگاه با جمله لااله الاالله الملک الحق المبین و محمد رسول‌الله الصادق البار الامین تزیین شده است. داخل بنا نیز دارای کاشی های فیروزه‌ای ساده است و در زیر پایه‌های گنبد کتیبه‌ای است که سوره مبارکه هل اتی به خط نسخ در دورتا دور نوشته شده است . قسمت پایین دولنگه درب ورودی آرامگاه نیز به صورت گل درهم و منبت کاری شده است.درب منبت کاری آرامگاه امروزه با درب تازه ساختی جایگزین شده است ، چراکه یک لنگه آن از میان رفته و لنگه دیگر هم به منظور حفاظت به موزه ایران باستان انتقال داده شده است.
نمای این بنا آجری است و مطابق با سبک معماری ایلخانی دارای بندهای مهری است.گنبد مخروطی نیز قبلا آجری بوده ولی در دوره‌های بعد کاشیکاری شده است و مقرنس های دور تا دور دایره پایین گنبد نیز تعمیر شده اند. گنبد و زیرسازی آن که از بناهای زیبای عهد مغول است و با کتیبه‌ای از کاشی لاجوردی به خط نستعلیق چگونگی زندگانی حمدالله مستوفی، نیاکان و تألیفات وی شرح داده شده است. سردیس حمدالله مستوفی قزوینی در شهریور ۱۳۹۷ و در اولین گِردِهمایی ساخت سردیس مفاخر و مشاهیر قزوین توسط رضا آزی محمدی ساخته شده است.
سردیس حمدالله مستوفی
نکات بازدید از آرامگاه
- این آرامگاه از ساعت 9 صبح الی 4 بعد از ظهر باز است.
- برخی از سایر آثار تاریخی قزوین در نزدیکی آرامگاه قرار دارند و می توانید هم زمان از آن ها نیز بازدید کنید.
- از چهارراه ولی عصر قزوین تا آرامگاه حدود 15 دقیقه پیاده راه است.
سخن پایانی
به منظور بازدید از آرامگاه حمدالله مستوفی و سایر جاذبه های قزوین در آژانس بیسان گشت مهر تورهای مختلفی تعریف شده است. شما می توانید با خرید تور گروهی یک روزه قزوین گردی از این بنای تاریخی بازدید کنید.
آیا تا به حال از آرامگاه حمدالله مستوفی بازدید کرده اید؟ دیدگاه خود را در مورد این آرامگاه با ما به اشتراک بگذراید.
*وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید