قلعه آناتولی حصار استانبول

معرفی قلعه آناتولی حصار استانبول

قلعه آناتولی حصار استانبول (Istanbul Anatolian Fortress) از جمله قدیمی‌ترین آثار تاریخی شهر استانبول است. قدمت قلعه آناتولی حصار زیاد بوده و خاطرات زیادی همچون داستان سقوط قسطنطنیه را در سینه دارد. آن را با نام قلعه آنادولو نیز می‌شناسند.

قلعه آناتولی حصار استانبول یک  قلعه متعلق به قرون وسطی بوده و در بخش آسیایی تنگه بسفر قرار گرفته است. آناتولی را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی باقی مانده در شهر استانبول دانست. ساخت قلعه آنادولو به بین سال‌های 1393 تا 1394 میلادی برمی‌گردد. اهمیت این سازه نظامی در پیروزی ارتش عثمانی بر امپراطوری بیزانس سبب شده جذابیت خاصی برای گردشگران تور استانبول داشته باشد.

تاریخچه جذاب قلعه آناتولی حصار استانبول

سلطان بایزید یکم که در آن زمان امپراطور دولت عثمانی بود، با هدف محاصره کردن استحکامات امپراطوری بیزانس به منظور به چنگ آوردن قسطنطنیه (استانبول امروزی)، دستور داد قلعه آناتولی حصار استانبول را بسازند. بایزید یکم در سال 1395 توانست با کمک آنادولو حصار، راه آبی را برای عبور و مرور کشتی‌های متعلق به پادشاهی روم شرقی بر بستر تنگه بسفر ببندد.

مساحت قلعه آناتولی حصار استانبول 7 هزار متر مربع بوده و در باریک‌ترین بخش تنگه بسفر قرار گرفته است. دلیل انتخاب این قسمت به منظور ساخت قلعه، افزایش توان به منظور بستن آبراه بود. در باریک‌ترین قسمت تنگه بسفر، فاصله بین دو سر خشکی به حدود 600 متر می‌رسد. البته، اصلی‌ترین کاربرد قلعه دیده‌بانی بود. ارتفاع برج اصلی 25 متر بوده و در گوشه‌های بنا، 5 برج دیده‌بانی فرعی نیز وجود دارد.

برنامه‌های محمد یکم (فرزند بایزید یکم) برای فتح قسطنطنیه، بعد از آغاز نبرد نیکوپولیس در سال 1396 میلادی نقش بر آب شد. این نبرد بین ارتش عثمانی و نیروهای متحد مجارستان، امپراتوری مقدس روم، فرانسه، ولاچیا، لهستان، پادشاهی انگلستان، پادشاهی اسکاتلند، اتحادیه سوئیس قدیم، جمهوری ونیز و چند کشور دیگر در اطراف رودخانه دانوب در نیکوپول بلغارستان به وقوع پیوست. از آن به عنوان وسیع‌ترین و آخرین جنگ صلیبی در قرون وسطی یاد می‌کنند. بعد از آن، نوبت به نبرد آنکارا رسید. در سال 1402 میلادی، این نبرد در نزدیکی شهر آنکارا بین ارتش عثمانی و ارتش تیموری به وقوع پیوست. اما هیچ کدام یک از این اتفاقات سبب تخریب قلعه آناتولی حصار استانبول و جلوگیری از سقوط قسطنطنیه نشد.

فرزند محمد یکم، سلطان محمد دوم که در کتاب‌های تاریخی از وی با عنوان سلطان محمد فاتح نیز یاد می‌کنند، با هدف افزایش تسلط خود بر بستر تنگه بسفر، اقدام به تقویت سازه قلعه آناتولی حصار استانبول کرد. وی در این راستا دستور داد قطر دیوارها را تا دو متر افزایش داده و سه قلعه دیده‌بانی دیگر نیز بنا کنند. ساخت یک انبار داخل محوطه قلعه نیز به دستور وی آغاز شد.

سلطان محمد فاتح قلعه آنادولو حصار را برای تسلط بر تنگه بسفر کافی نمی‌دانست، به همین دلیل دستور داد درست در آن سوی آناتولی، قلعه روملی حصار استانبول را بنا کنند. سلطان محمد فاتح توانست به کمک هماهنگی صحیح نیروهای مستقر روی این دو قلعه در باریک‌ترین بخش تنگه بسفر، زمینه سقوط قسطنطنیه و در ادامه آن سقوط امپراطوری بیزانس بعد از 1000 سال فرمانروایی بر منطقه را فراهم کند.

بعد از تسلط عثمانی‌ها بر شهر قسطنطنیه، از قلعه آناتولی حصار استانبول (کنونی) به عنوان گمرک برای دریافت عوارض از کشتی‌های عبوری از تنگه بسفر و همچنین به عنوان زندان استفاده شد. با گذشت چند قرن، رفته رفته این قلعه بدون استفاده ماند و به دلیل عدم توجه به آن، کم کم تخریب شد.

بعد از سقوط امپراطوری عثمانی و تاسیس جمهوری ترکیه در سال 1923، همچنان دستی به سر و روی قلعه آناتولی حصار استانبول کشیده نشد، تا این که سرانجام وزارت فرهنگ دولت ترکیه در سال 1991 دستور بازسازی بنا را صادر کرد.